Çalışmak için mi yaşıyoruz, yaşamak için mi çalışıyoruz ?  

Başka bir ifade ile bu kriz ortamında iş buldunuz da çalışıyorsunuz da, ikinci yılınızdasınız ve memnun musunuz yoksa çalışmaya patinajla mı çalışmaya çalışıyorsunuz ?  

Aslında bir çok çalışanın klasik düşüncesidir. Yeni iş bakmıyorum tazminatımı kaybetmek istemem diye sonra bakıyorsunuz 10 yıl geçmiş yine aynı statüdesiniz. Çalışan devir oranlarına baktığımızda ortalama olarak iki yılda bir çalışanların güneye doğru göçebe bir çalışma bir biçimini tercih etmek zorunda kaldıklarını gözlemliyoruz.  

Çalışanların iş ve çalışmaya yönelik davranış modellemeleri çalışma disiplinleri ve verimlilikleri ile eşdeğer orantılıdır. Sekiz saati doldurup bitse de gitsekçilerdenmisiniz yoksa vaktin nasıl geçtiğini anlamadan eğlenerek çalışan üretenlerden mi?   

Aslında her şey iş doyumu ve çalışırken aldığımız haz ile orantılı ilerliyor. Her biri matematiksel bir denklem içerse de buradaki oran ve orantı dengesindeki payda çalışanın kendisidir. Gerçek oran hesabında payda olmasa da  iş hayatında başarının dilimi paydır ve bu pay maaş ve statü ile belirlenirken, bu payı hazımsızlık ile hazım arasındaki ince çizgide buluşturan payda olan Çalışanlardır. 

İş doyumu ;  çalışan bireyin yaptığı iş ve yürüttüğü süreçlerde memnuniyet ölçüsüdür diyebilirim. Bununda incelenmesinin belli nedenleri vardır. 

Bunlar ;  

  •   İşyeri ve çalışma ortamından duyulan memnuniyet derecesi, 
  • Alınan maaş, pirim ve bono gibi haklardan duyulan memnuniyet,  
  • Çalışma ve iş güvenliği psikolojik desteklerden duyulan doyum. 
  • Sosyal alanlar veya işyerinin bireyin sosyal ve sağlık olarak bütünlüğünün korunması hususundaki hissiyat duyumu, 
  • Kariyer, terfi eğitim imkanları ve kişisel gelişime sağlanan katkılar nedenli duyulan hislerin yansımasıdır. 

Basitçe bakarsak, Çalışanın işe geç gelmesi, devamsızlık yapması, sık sık iş değiştirmesi, çalışma isteksizliği gibi durumlar memnuniyetsizliğin söz konusu olduğunu göstermektedir.  

Çalışanda iş doyumunu nasıl sağlarız ?   

Çalışma arkadaşlarımızın işe bağlanmasını sağlamanın iş doyumunu arttırmanın temel yolu sağlanan sosyal haklardır. Mesela Tamamlayıcı sağlık sigortası, PDR danışmanlık, sosyal eğitim destekleri bunların başlıcalılarıdır. Kişinin aldığı eğitim, edindiği tecrübeler, sosyal çevre gibi kişinin hayat standartdının düşünce yapısının temelini oluşturan zihniyetini ortaya koyan denge kuramlarının sonucu olarak, çalışmaktan aldığı haz ve mutluluk belirlenir.  

İş doyumunu arttırmak lider bir yöneticinin en önemli vazifesidir. Çünkü çalışma isteği arttıkça üretim artar. Çarklar motivasyonun getirdiği dinamizim ile performans destek takipleri ile işletmenin geleceğine ışık tutan anahtardır.  

                                       Çalışma arkadaşlarımız bizden ne bekliyorlar ?  

Çalışma arkadaşlarımızın ne istediğini maalesef bizler anlayamıyoruz, bazı şirketler verdikleri sodekso ücretini 5 TL arttırdıklarında işi kökten çözmüş olduklarını sanıyorlar. Bazen çalışanlar için her şey para değildir.  Her işin başı sevgi ve saygı ile birlikte enpatidir. Çalışanlar iş tanımlarında sözleşmelerinde belirtilen işler dışındaki işleri yapmak zorunda kalırlarsa ve bu işyeri kuralı gibi anlatılırsa bu işletmenin helvasının irmiğidir. İş ve çalışma rollerinin açık net ve anlaşılır olmasıyla böylelikle orada niçin sekiz saatini geçirdiğini anlayabileceği mantıksal bir düzen oluşur. Rol çatışması ve belirsizliğin olduğu dönemlerde iş tatmininin yeterli gelmediği durumlar oluşur. Yapılan işin kişinin başarısını motivasyonunu maddi ve manevi olarak rahat hareket edebilmesini sağlar.  

Yöneticiyseniz işiniz çok zor, yönetilenler kadar bağımsız ve rahat bir konumda değilsiniz.  

Nokta atışı tüyoları veriyorum. 

  • Çalışanlardan iş tanımlarında yer alan iş ve görevler istenir ve gerekirse nasıl yapabileceği anlatılır. Yapabildiği ölçüde takdir yapamadığı ölçüde de motivasyon ile verilen görevi istenilen düzeyde neden yapamadığı konusunda rehberlik edilir. 
  • İstenen hedefe ulaşmada önündeki engeller tespiti sonrası öncelikle hedefleri kendisinin kaldırmayı denemesi beklenir gerekiyorsa desteklenir. Ancak asli güç yönetici olmamalıdır. Eğer asli güç yönetici olur ise, çalışan hiçbir zaman kendisinde o özgüveni sağlayamaz.  
  • Başarı sağlandıkça aşamalarıyla ödüllendirmelerin miktarı ve zamanlaması ile adil eşit ve hak edene hakkının verilmesi prensibini taşımalıdır.  

Bir işyerinde zamanında gelmek ama mesaiden çıkmayı unutmak gibi bir kavram patronların en sevdiği sözcük olsa da, çalışırken mutlu olan çalışanlar bunu patron için değil, çalışmaktan keyif aldıkları için farkında olmadan ve farkında olduklarında da pişman olmadan yaparlar. Motivasyon arttıkça çalışma isteği oranı da artar böylelikle, hastalıkları, stresi, gerginlik ve endişeleri memnuniyetsizlik ile iş nedenli şikayetlerin azalarak iş / Personel devir oranının azaldığı da gözlemlenebilir.  

                                                      Yazının Sözü Uygulaması :  

 En iyi örgüt işletmedir, işletme örgütünün de başarısız bireysel değil örgütseldir, örgütsel başarının da temeli bireylerin iş motivasyonu ve iş doyumu sayesindedir.