Tam da bir mülakat yazısı ?

Sevgili işsiz dostum, sayısız iş görüşmesi ile sayısız da soruya her daim hazır ve  nazır olduruldum, bu da benim staj sürecim olarak bana sayısız tecrübe kattı. Şimdi sana birkaç tüyo vermek istiyorum.  

İşte geliyor kafamda deli sorular ile mülakata başlıyoruz. Okudukça kendine sor ve kendince cevapla sırayla gideceğiz. Para almıyoruz.  Hepinize yetecek bilgim var merak etmeyin.  

İş ve işe alım prosedürleri farklı gibi gözükse de özünde amacı çalıştırılmaya en uygun adayın veli efendi defilesi denemelerine hazırlanmasıdır. İşte üniversite sınav soruları gibi bunlar çıkar mı dediğin iş mülakat sorularını önceden senin için tecrübe ettim ve sana fısıldıyorum.   

Silsile hep aynı, çünkü başka soru yok. |2|-|-2| : 0 Mutlak değer ifadesinde olduğu gibi istedikleri amaca ulaşmak için izledikleri yol sana dağlar bayırlar gibi gelse de doğru stratejiyi uyguladığında soru gelecekse Anadolu Hayat Emeklilik diyebilirsin. İşte Anadolu’ nun bağrından gelip, bu sorulara cevap verecek kişi sensin.  

1- Sence sen kimsin ?  Çık dışarı evladım  mı diyorsun kendi bilinç üstüne ? Yoksa sahip olduğun bilinci altını üstüne getirip kendine hayali bir hikaye mi üretiyorsun. Kötü ve başarısız olsun önemli değil, ama senin olsun. İlle de Roman olsun ama çamurdan olsun, misali sana ait olsun. Şimdi düşün sen kimsin Ne yaparsın hakkında hangi bilgileri rahatlıkla söyleyebiliyor, neleri gizleme ihtiyacı hissediyorsun acaba neden gizliyorsun ? Önce kendinle yüzleşme sorusu geliyor. 

2-  İşletmemize başvurduğuna göre bir gelecek planın, olmak istediğin hedef silsilesi elbet olmalı, yoksa ne iş olsa yaparım ağabey mi diyorsun ? Mizahen sorarlar beş yıl sonra neredesin ?  Ben bir görüşmede akşamı garantiye alalım, beş yıla Allah kerim demiştim. Orada istenen şey aslında 365 günleri toplayarak sonra ortaya çıkan sonucun size bölünmesi ve fayda ile çarpılmasıdır. Kısacası beş yıl sonrası bildiğiniz dört işlemden ibarettir. O beş yıl kısa zamandaki planınızdır. Orta vadelik planlarınız siz ne yaparsanız yapın boşluk oluşmadan yani bir kişinin ayağı kaydırılmadan gerçekleşmeyeceği için çokta umutlanmayın. Uzun vadedeki planları düşünmek bile uzun sürüyor. Vereceğiniz genel en mantıklı cevap, üstlendiğim pozisyon’ da işletmemdeki örnek personeller arasında yer almaktır. Buna benzer birkaç kelime ekleyin. Bunun ne kadar işler olduğunu soruyu soran kişide biliyor lakin; vazife gereği sorması gerekiyor. 

3- Sizin dışınızda birden fazla aday var ve sadece bir kişi işe alacağız sizi neden seçelim derlerse, İkametim işletmenize yakın diye başlamayın ama silsilede de ekleyin. Staj ve daha önceki iş tecrübelerim şu anki başvurduğum pozisyon için yeterli tecrübeye sahip derseniz iddaalı bir kumar oynarsınız. Diğer topları da kale dışına atabilirseniz o iş sizindir.  

Eğer var ise ; mesleğinize yönelik ilgi alanlarınız size ciddi bir ivme kazandıracaktır. Ben el aletleri kategorisinde görev almak istediğim iş görüşmemde, amatör telsizcilik hobimden, haliyle elektronik ve hırdavat içerikli konulara ilgili olduğumu söylemiş ve bu kategoride işe alınmıştım.  

4- En son girdiğiniz mülakatta neler yaşandı iş başvurunuz neden onaylanmadı ? Veya işletmede beğenmediğiniz bir şeyler oldu mu derlerse, kaç kaç tuzak var. Sonra derler arka fonda, Half life teröristler kazandı. Orada yaşadığınız olumsuz olayı burada anlatıp diğer işletmeyi kötüleyecek misiniz ? Gelecekte bu işletmeden herhangi bir şekilde ayrılırsanız, acaba hakkımızda ne dersin şeklinde ağızdan laf alma cümlesidir. 

5- Eğer mezuniyet sonrası özgeçmişinizde ilk işinizse sormazlar lakin, bir yada iki işletmede çalışıp uzun bir ara verip ardından iş arama sürecine girdiyseniz; Özgeçmişiniz de var olan zaman boşluğunun nedeni ve mantıklı gerekçelerini mülakat öncesi çalışarak gitmeniz gerekmektedir. Ama asla babam harçlık veriyordu çalışmak aklıma gelmedi demeyin. Ama 2020 yılındaki boşluklar için elimi yıkıyordum derseniz bir nebze mantığa büründürebilirsiniz. 

6- Eski işletmenizde size verilen iş vazifesi, sizin yapabileceğinizin altında veya çok üzerinde bu durumda tavrınız ne oldu derlerse ? Bazen olurdu diye tuzak sorularda gelir. Sizden beklenen cevap eğer çok rahat yapabildiğim bir işse bekletmeden hemen yaparak iş birikmesini engellerim. Yapamayacağım teknik bilgi veya başka tecrübelere ihtiyacım olursa da bu işi yapan iş arkadaşlarım veya uzmanlara danışırım. Ama yine de bu işi başarırım olmalı. Kapasitenin çok üzerinde olmasına rağmen mi dediklerinde ise; şuanda yaptığım işte ilk başlarken zordu ve yapamıyordum dediğiniz an o işe sizi almak için gerekirse başkasını işten çıkarırlar. 

7- Daha önceki yöneticinizle görüş ayrılığına düştüğünüzde nasıl tavır aldınız  ? .Bu sorudaki tuzak “BUBİ” tuzaklarında yok arkadaşlar, sizin verebileceğiniz muhtemel cevaplar şöyle, 

 Yönetici yanlış’ ta yapsa sorumluluk onda, ben üzerime düşeni yaparım.  

Doğru bildiğimi yaparım. 

Önce yöneticime görüşlerimi mantık çizgisinde anlatmaya çalışır, problemi çözemediysem bir üst yöneticiye durumu iletir. Ayrıca konu hakkında yazılı raporlama yaparım. 

Hiçbir şey yapmam. 

“Bana soruda aldınız denildi ? ” Alırdınız denilmedi bu nedenle, daha önce yaşamadığım bir tecrübe konusunda yorum yapmam doğru olmaz derdim. 

8- Önceki yöneticinizin geliştirmenizi istediği yönleriniz nelerdi ? Ayrıca size göre zayıf ve başarılı yönleriniz nelerdir ?  

Bu soru kişiye özel cevaplar barındırdığı için bunu da size bırakıyorum. 

9- Şirketinizde yaşanabilecek yeniden yapılandırma kapsamında mevcut pozisyonunuzun başka pozisyonla birleştirilmesi gibi nedenlerle işinizden ayrılmanız gerekirse ekip lideri olarak çalışma arkadaşlarınızı nasıl motive ederdiniz ? 

Soruyu okuduktan sonra içinizden geçeni çok sesli söylediğiniz için duydum,  adamlar beni işimden etmiş işsiz kalmışım bir de o işin ekibin geleceğini mi düşüneceğim derseniz, ben buna evet iş sadakati ve yaptığın işin hakkını vermek ve oradaki eski ekip arkadaşlarınızla dostluk ilişkilerinizi devam ettirmenin mantığının bunu gerektirdiğini söyleyebilirim. İşten çıkarma olmasa da şirket içi istemediğim bir çalışma bölgesine gönderildim. Eski işime göre % 70 daha çok çalışma ve daha az maddi gelirim söz konusu. İlk çalıştığım departmanda hala bir ihtiyaç halinde aradıklarında elimden geleni yapmaya devam ediyorum. Biliyorum ki bu benim yaptığım işe saygımdandır.   

10- Şuanda çalıştığınız şirketten neden ayrılmak istiyorsunuz ? Mobing mi var ? Yoksa mesafeler mi size engel ? Gelecekte terfi edeceğiniz bir pozisyonda sizi şu anki evinizden çok uzakta görevlendirirsek ne yaparsınız ?  

Bu sorulara kadar geldiyseniz, sizin gelecekte yönetici olabileceğinizi düşünüyor ancak, iş ve süreç yönetimini öğrendikten sonra başka şirkete transfer olup olmayacağınıza emin olmak istiyorlar demektir. 

11- Mevcut ekonomik ve pandemi koşullarında işletmeler kapanırken, insanlar işsiz kalırken siz mevcut işiniz olduğu halde, yeni bir iş bulmadan mevcut işinizi neden bıraktınız ?  

Bu sorunun çok çeşitli senaryoları var. Lakin en kibar olanı yaptığım işten artık keyif alamıyor ve istediğim kadar verimli olamıyordum demenizdir. Daha sonra cümleyi şekillendirerek varsa mobing yoksa da yol veya kariyer imkanları konusunda kendinize uygun görmediğinizi de ekleyerek tamamlayabilirsiniz. 

12- Size sosyal hakları anlattıktan sonra maaş beklentinizi sorarlar, Göz göze bakışmanız üç saniyeyi geçerse ya asgari ücretle oradan ayrılırsınız ya da işinizi AŞK ‘ la yapmaya çalışırsınız.  Burada temel mesele önceden işletmeyi araştırıp gittiğiniz için ve işletme çalışanlarından bilgi edindiğiniz için işletmede alınan maaş ortalamasını da hesap ederek alacağınız maaş konusunda nokta vuruşu olarak net olmanızdır.  

Unutmadan, onlar size her şeyi açıkladıktan sonra sizde aklınıza takılan tüm detayları sorun. Soru aklınızda kalarak sizin veriminizi bozacağına karşınızda tapu gibi bir cevap olarak kalsın. 

EK NOTLAR :  

Sizi sıkıştıracakları en temel soru;   önceki işinizden neden ayrıldınız ? 

Burada aklımızda yer edinen iki handikap var. Dürüst mü olacağız ? Stratejik mi davranacağız ?  

Ne yaparsan yap etik olarak yap, başka bir işyerine gidip eski işyerini kötüleyemezsin. İşinden istifa etmene neden olan sebepler senin faydana olabilir. Ama iş yerinin evine uzaklığı, patron veya iş arkadaşlarınla yaşanan problemlerden bahsetmen doğru olmaz. Bunlar kişisel olarak haklı ve doğru nedenler olsa da, işe alım sürecini yürüten yöneticinin duymak istediği şeyler olmadığına emin olabilirsin. Bunun yerine işin aksayan ve çalışmayı bile zorlaştıran yönlerinden bahsedebilirsin. Mesela ben, işyerimde ürün transferi esnasında asansörümüze ürünü yerleştirmenin zorluğundan çok problem yaşıyorum.  

Neyi neden istediğini açık net ve tereddütsüzce açıkla. Genel cevaplar sana genel iş ilanları dışında bir kapı açmayacaktır.  

Olumsuzluk ve yalandan uzak durduğun gibi, negatif yorumları da kendine dahi saklama. Eski işyerinde olumsuz anılar yaşadığın arkadaşların veya yöneticilerin olabilir. Cevapların eleştiri barındırsa bile yapıcı olmalı. Bugün onları şikayet edersen yarında şuandaki şirketini şikayet edebileceğini düşünürler. Seni şirket içi küçülme veya yöneticinin egosu ya da herhangi bir nedenle işten çıkarmış olabilirler, Eğer yüz kızartıcı bir iş yapmadı isen bunu rahatlıkla söyleyebilirsin. Ve işten çıkartıldığın eski şirketinin sana kazandırttığı tecrübe ve yeteneklerden bahsedebilirsin. Ancak asla yalan söyleme… 

Olumsuzları olumluya çevirmek dışında kazanmanın yolu olmadığı iş hayatında, mülakatta şöyle bir ifade kullanabilirsin. Mevcut görevim satış danışmanlığı ancak ; becerilerim, amaçlarım ve de kariyer hedefimin satış biriminden daha çok satın alma veya operasyon kanadında yer almak olduğunu fark ederek bu pozisyona başvuruda bulunmaya karar verdim diyebilirsin. 

Sorulara net olduğun gibi, kısa ve öz ve de net cevaplar ver. Şablonu göz önünde çizdirebilecek kadar bilgi ver, ancak, fazla ayrıntıya girmek faydadan çok zarar verir. (Defalarca olumsuz tecrübe edindim.)  İlginin de heyecanının da kontrolü sende olsun, anlık duygusal gelgitler ile ciddi kararlar alma. Görüştüğün iş hayalindeki iş olabilir. Haliyle kaçırmak istemeyebilirsin. Ama görüşme esnasında mevcut işinden ayrılmak için gerekçeni hayalindeki iş olduğu için olduğunu söylememelisin.

Çünkü insan ;   

                                              Yazının Sözü Uygulaması: 

“İnsan ulaşamadığı her şeyin ‘delisi’ ulaştığı her şeyin ‘nankörüdür’ …”  Pablo Neruda